“Ürünlerimiz dünyayı ayakta tutuyor.” Chevron’un CEO’su Mike Wirth’in bu hafta Houston’daki Dünya Petrol Kongresi’nde söylediği şey buydu. Açıklama, etkinliğe katılan diğer petrol yöneticileri tarafından ifade edilen bir içgörüyü tekrarladı: Petrol ve gaz vazgeçilmezdir ve gözlemlenebilir gelecek ve ötesinde vazgeçilmez olmaya da devam edecektir. Bu, birçok insanın duymak isteyeceği bir şey değil. Çevreci örgütlerin duymak istediği ise kesinlikle bu değil. Biden yönetiminin ve AB’nin duymak istediği de kesinlikle bu değil ancak kabul edilmesi zor da olsa gerçek bu.
Avrupa rekor gaz fiyatlarıyla mücadele ediyor ve buna rağmen, kıtanın çoğunda kışın normalden daha soğuk başlaması nedeniyle gaz stokları on yıllık zaman aralığında en hızlı şekilde tükeniyor. ABD’de fosil yakıt tüketimini azaltma vaadiyle iktidara gelen bir yönetim için benzin fiyatları birinci öncelik haline geldi. Herkes beğensin ya da beğenmesin, petrol ve doğalgazı bırakmak bazılarının umduğu kadar kolay olmayacak.
Aramco’nun CEO’su Amin Nasser yine Dünya Petrol Kongresi’nde, “Petrol ve gazın geçiş sırasında ve sonrasında önemli ve önemli bir rol oynayacağını alenen kabul etmenin bazıları için zor olacağını anlıyorum” dedi. Financial Times tarafından aktarıldığı üzere, “Ancak bu gerçeği kabul etmek, fiyatlar dayanılmaz bir şekilde yükseldikçe ve ülkelerin net sıfır taahhütleri çözülmeye başladığında, enerji güvensizliği, yaygın enflasyon ve sosyal huzursuzlukla uğraşmaktan çok daha kolay olacak” dedi.
Avrupa’nın birçok bölgesinde, yakın zamana kadar uygun fiyatlı ve güvenli enerji için kullanılan elektriğin fiyatı zaten tahammül edilemez bir şekilde yükseliyor. Bu, acilen ele alınmadığı takdirde, gerçekten toplumsal huzursuzluğa yol açabilir. Kışın ortasında bir enerji kıtlığı ve elektrik kesintisi riskinin ortasında kamuoyundan daha tepkili olacak çok az şey vardır.
Chevron’dan Wirth, Wall Street Journal tarafından aktarıldığı üzere, “Petrol ve gaz, dünyanın enerji ihtiyaçlarını karşılamada merkezi bir rol oynamaya devam ediyor ve biz bunları daha düşük karbonlu bir şekilde sağlamada önemli bir rol oynuyoruz.” dedi.
Eylül ayından bu yana Avrupa’dan gelen haberler herhangi bir gösterge ise, Wirth tahmininde haklı. Bununla birlikte, en azından kısmen petrol ve gazın yenilenebilir enerjiyle değiştirilmesine yönelik acelenin bir sonucu olan yetersiz yatırım nedeniyle arz kısıtlı olabilir.
IHS Markit ve Uluslararası Enerji Forumu tarafından bu hafta yayınlanan bir rapora göre, petrol ve gaz endüstrisinde iki yıl üst üste yetersiz yatırımın ardından fiyat şokları, kıtlık ve enerji yoksulluğu gündemde. Raporda, bu yıl sektöre yapılacak yatırımların yaklaşık 341 milyar dolar olacağı ve bu, pandemi öncesi 525 milyar dolarlık yatırım seviyelerinden yüzde 23 daha düşük.
Bu, Uluslararası Enerji Ajansı başkanı Fatih Birol ve AB’nin yeşil anlaşmasının Şefi Frans Timmermans gibi yenilenebilir enerji savunucularına kesinlikle uymaz. Yine de Birol’un OPEC+’ı daha fazla petrol üretmeye ve Rusya’yı Avrupa’ya daha fazla gaz pompalamaya çağırması çok uzun zaman önce olmadı ve Timmermans, enerji geçişinde gazın bir rolü olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
IHS Markit’ten Daniel Yergin, “Enerji talebini karşılamak için ölçeği büyütmeye hazır olan yenilenebilir enerjiler ve diğer düşük karbonlu teknolojilerden önce petrol ve gaza yetersiz yatırım yapmak, son birkaç ayda Asya ve Avrupa’da gördüğümüz türden tekrarlayan enerji krizleri yaratabilir” dedi.
Büyük enerji sorunu erken doğum gibi görünüyor. Avrupa ve ABD’de yenilenebilir üretim kapasitesinin artışına, fosil yakıt üretim kapasitesinin erkenden düşürülmeye çalışılması eşlik etti ve ülkeleri ihtiyaç duyduklarında temel yük enerjisinden mahrum bıraktı.
Rüzgar ve güneş enerjisine güvenen erkenci enerji dönüşümü, ülkeleri hava koşullarına karşı savunmasız bırakıyor ve fosil yakıtlara bağımlılıklarını etkin bir şekilde artırıyor. Belki de mevcut kriz, öğrenmek isteyenlere bazı önemli dersler verecektir. Aksi takdirde, Aramco’dan Nasser ve IHS’den Yergin’in ana hatlarıyla çizdiği senaryo, çok uzak olmayan bir gelecekte gerçekleşebilir.
Kaynak: “World Leaders Have To Face The Truth About Oil Demand”, Oil Price
İndirmek için tıklayın
