Yazar: Barış Sanlı
Anketler ve önemli isimlere yazdırılan ara notlarla, Atlantic Council’ın Küresel Enerji Ajandası 2025’de gündeme gelecek konuları ele alıyor[1]. Raporun en güzel tarafı anket sonuçlarının yaş, bölge ve sektör olarak ayrıştırılmasıdır. Küresel enerji ajandasında, bu senenin sonuna doğru yapılacak G7 toplantısında, 1990’lardaki Asya krizinden beri ilk defa 5 lider de değişmiş olarak masaya oturulacak.
3Analiz
- Yeni Bir Uluslararası Enerji ve İklim Mimarisi: Son seçimler dünya siyasetini başka bir yöne kaydırdı. Rapor anketinde net sıfır, petrol talebi zirvesi konusunda beklenti değişimleri öne çıkıyor. Ama gerek G7 liderliğindeki değişim gerek siyasi değişimlerle yeni bir enerji ve iklim mimarisi gündemde. Bunun parçalarını “yükselen enerji fiyatlarına” vurgularda, “daha fazla sondaj” söylemlerinde ve AB binasındaki RePowerEU yüzündeki değişimde görüyoruz.
- Enerji Jeopolitiği: 2025 yılında enerji jeopolitiğinde Ortadoğu’nun daha önemli olacağını düşünenlerin sayısındaki artışın vurgulandığı raporda, ticaret savaşları üçüncü sırada yer alıyor. Hatta Avrupalılar için bile ilk sıradaki endişe olarak Ortadoğu geliyor. Fakat jeopolitik tehdit algısında nesilsel bir fark da ankette yakalanmış. Sektörde yeni olanlar için hala Ukrayna en önemli konudur. Savaşın enerji dönüşümünü hızlandıracağına inanların oranı da %56’lardan %31’e düşmüştür.
- Enerji Güvenliği ve Piyasalar: “Beklediğimiz geleceğe hazır bir enerji portföyü inşa et ve bildiğimiz tehditlere karşı onu savun ki geldiğini göremediğimiz tehditlerle yüzleşebilelim” ile güvenlik algısına bir çerçeve önerirken, gelecek 10 yılda enerji piyasa oynaklıklarında jeopolitikten sonra en önemli sorun olarak “ESG(çevre, sosyal, yönetim) kaynaklı eksik yatırımların” görülmesi, hatta geçen seneye göre 2 misline çıkması da değişen dengeleri gösteriyor.
3Grafik
Gelecek 10 Yıl: Raporun en ilginç noktalarından biri ise küresel güney ve dünyanın kalanındaki “gelecek 10 yıldaki enerji piyasasındaki oynaklıkların sebeplerini” ayrıştırmış olmasıdır.
[1] https://www.atlanticcouncil.org/content-series/global-energy-agenda/the-2025-global-energy-agenda/
Küresel güney, yani gelişmekte olan bölgelerde ana sorun talep artışıdır. Dünyanın kalanında ise enerjinin jeopolitik çekişmelere konu olmasıdır.
Net Sıfır Zamanlaması: Net sıfır hangi yılda olacak sorusunda verilen cevaplarda ise, hem sektör hem de bölgelere göre medyan yılın sorulduğu sonuçlarda en şaşırtan sonuçlar Afrika ve finans sektörüdür.
2025 Yılını Kim Önde Kapatır: Ankete katılanlara 2025 yılındaki lider enerji yatırımı sorulduğunda ABD’de nükleerin, güneydoğu Asya’da elektrik iletimin ön sıralarda gelmesi ilginçtir. Hidrojen Ortadoğu’da rekor bir iyimserlikle beklentiler arasında yer almaktadır, hatta güneşin de üstündedir.
