Tüccarların bu kış bir kıtlık beklemesi ve tüketimin geçen yıl pandemi düşüşünden kaynaklanan üretimden daha hızlı toparlanması nedeniyle küresel gaz fiyatları reel olarak yedi yılın en yüksek seviyesine tırmandı. Küresel piyasa, koronavirüs salgını ve karantinaların neden olduğu 2020’de benzeri görülmemiş bir düşüşle birlikte klasik ama şiddetli bir fiyat döngüsü yaşıyor ve 2021/22’de çok hızlı fiyat yükselişi için şartlar oluşuyor.
Dünya Bankası’na göre, geçen yıl hacim ağırlıklı küresel fiyatlar, enflasyona göre ayarlandıktan sonra 1995’ten bu yana en düşük yıllık seviyelerine geriledi. Sonuç, endüstri genelinde sondaj ve sermaye yatırımında keskin bir kesinti oldu ve bu da dünya çapında üretimde benzeri görülmemiş bir düşüşe yol açtı ve bu, küresel ekonomik faaliyet yeniden yükselirken bile baskı altında kaldı.
Kaçınılmaz bir tepki olarak, tüccarlar yıl sonuna kadar tüketicilerden gelen tüm talebi karşılamak için yeterli üretim olmayacağını tahmin ettiğinden, aylık fiyatlar şimdi 2014 ortasından bu yana reel olarak en yüksek seviyelerine tırmandı. Yükselen fiyatlar, sektöre üretimi artırma ihtiyacına dair güçlü bir sinyal gönderiyor ve 2022 ve 2023’te güçlü büyümeyi desteklemesi gereken üretimde büyük bir artışı finanse etmek için nakit akışı sağlıyor.
Pandemiden önce hem küresel üretim hem de tüketim 2009 ile 2019 arasında yılda yaklaşık %3’lük bir bileşik oranda artmıştı (“İstatistiksel dünya enerjisi incelemesi”, BP, 2021). Ancak pandemi, geçen yıl tüketimin %2,1 oranında düşmesine (2009’daki mali krizden bu yana en büyük düşüş) neden olurken, üretim %3,1 ile daha da keskin bir şekilde düştü (en azından 1970’lerden bu yana en büyük düşüş).
Agresif arz tepkisinin bir sonucu olarak, ortaya çıkan aşırı gaz arzı, 2020’nin sonuna kadar büyük ölçüde kontrol altına alınmıştı. Şubat ayında Teksas’ta yaşanan büyük don da dahil olmak üzere normalden daha soğuk geçen bir kış, fazla stokları ortadan kaldırdı ve stoklar Mart ve Nisan 2021’e kadar beş yıllık ortalamanın altına düştü. Fazla arzın yerini yetersiz arzın aldığına dair ilk göstergeler, 2021’in başında, Kuzeydoğu Asya’da LNG fiyatlarının artmasıyla ortaya çıktı.
Fiyat artışları daha sonra daha kalıcı hale geldi ve önce Avrupa’ya, ardından potansiyel üretim açığının kötüleşmesiyle yeniden Amerika Birleşik Devletleri’ne yayıldı. Ancak gelecek yıl boyunca, daha yüksek fiyatlar giderek daha fazla sondaj ve üretimi teşvik edecek ve bu da fiyatların uzun vadeli ortalama seviyelere yakınlaşmasıyla birlikte 2022’nin sonunda piyasayı dengeye getirmesi gerekiyor.
Aynı şekilde, fazla stokları azaltmak için 2020’de gaz üretimi tüketimden çok daha hızlı düştü, stokları daha rahat bir seviyeye çıkarmak için 2022’de tüketimden daha hızlı büyümesi gerekecek. Bu nedenle, piyasayı yeniden dengelemek, 2022’nin ikinci yarısında ve 2023’e kadar uzun vadeli ortalama seviyelere yaklaşmadan önce kısa vadede alışılmadık derecede yüksek fiyatlar görülebilir.
Kaynak: “Global gas prices soar as industry struggles to meet resurgent demand”, Reuters
İndirmek için tıklayın
