Temmuz 2025
Aylık Türkiye Enerji Verileri (ATEV), Türkiye’de enerji tüketimini tüm yakıtlar bazında inceleyerek, hem öne çıkanları, hem veri dosyası hem de 100’den fazla görseli içeren sunum destesi ile alanındaki tek yayındır.
120 GigaWatt Sınırında – Güneş Gazdan Elektrik Üretimini Geçerken
Türkiye’de artan elektrik yatırımları yeni bir tarihi noktanın eşiğinde, muhtemelen bu bir iki ayda Türkiye kurulu gücü 120.000 MW’ı(120 GW) geçmiş olacak. 2000 yılında bu kurulu güç 27.000 MW civarındaydı. Şüphesiz burada en önemli paylardan biri de güneş kurulu gücündeki artıştır.
ATEV Temmuz bülteninde öne çıkanlar:
- Yerli petrol ve gaz üretiminde yeni aylık ve tüm zamanların rekorları gelmeye devam ediyor.
- Benzin talebi hariç petrol ürün talebi ve gaz talebinde bir durulma gözlenmektedir. Trendin netleşmesi için mevsimsel faktörlerin etkili olduğu yaz döneminin geçişini görmek gerekiyor.
- Elektrik talebi 27.74 TWh ile çok sıcak geçen geçen senenin Haziran talebinin altında kaldı.
- Temiz kaynaklardan elektrik üretimi 14.56 TWh ile aylık rekor kırdı.
- Güneşten elektrik üretimi ilk defa gazdan elektrik üretimini geçti.
- Kömürden elektrik üretimi geçen senenin biraz altında ama güçlü devam etmektedir.
- Rüzgarda 2.8 TWh ile en yüksek Mayıs üretimi kaydedildi.
- Hidroelektrik üretimi son 5 yılın en düşük Haziran üretim seviyesine yakın.
- Güneşte yeni aylık rekor ve tüm zamanların rekoru 4.48 TWh ile kırıldı. Bu geçen seneki Haziran üretiminin %50 üzerindedir.
- Rüzgarda en yüksek Haziran üretim rekoru da 3.82 TWh ile kırıldı.
Ayın Grafiği – Aylık Enerji İthalatında Anlamlı Düşüş
Bu ay enerji ithalatında trendi kıran bir düşüş netleşmiş oldu. Brent petrol ve diğer fiyat düşüşleri yanında artan yenilenebilir üretimi de burada etkilidir. Aylık bazda ithalat rakamı 2023’deki en düşük aylık seviyenin de altına düştü.
Sıcaklıklarda Ayrışan İstanbul ve Ankara
Genelde Türkiye sıcaklıkları denilince İstanbul sıcak ise Ankara’da sıcaktır. Haziran için İstanbul en yüksek sıcaklıklara yakın bir sıcaklık görürken Ankara nispeten daha ılık bir dönem görmüştür. Özellikle çok sıcak geçen 2024 Haziran’ından belirgin bir sapma Ankara için görülmektedir.
Elektrik Tüketim Artışı Nefes Aldı
Hemen hemen her ay, geçen seneki zirveleri geçen elektrik tüketimi bu sefer, sıcak Haziran 2024’ün altında kalmıştır. Beklenti olarak geçen senenin daha altında bir talep bekliyorduk. Sıcak dönemler Türkiye’de talebi üssel arttırabilmektedir. Bu düşüşün sınırlı olması, talebin gücünün henüz kırılmadığını gösteriyor.
Hidroelektrik ve Gazdan Elektrik Üretimi Diplere Yakın
Haziran’da özellikle hidroelektrik üretimi son 5 yılın en düşük üretimlerinden birini görmeye çok yaklaştı. Gaz ise en düşük üretimin olduğu 2023 yılı rakamlarına yaklaştı.
Aylık Güneş Üretimi Doğalgazı Geçti
Aylık elektrik üretiminde gaz 3.75 TWh üretirken, güneş 4.5 TWh elektrik üretimi sağladı. Böylelikle güneş üretimi aylık gaz üretiminin %20 üzerinde gerçekleşmiş oldu. Kayıtlarımıza göre bu ilk defa oldu.
Rüzgar Hareketli
Rüzgar bir aylık rekor daha kırdı. Rüzgar ve güneş toplamı kömür hariç tüm kaynakların üzerinde üretim gerçekleştirmiş oldu. Rüzgardaki ivmenin gelecek aylarda da devam etmesi beklenebilir.
Gaz Talebi de Durgun ama..
Aylık gaz talebinde artan yenilenebilir üretimi ile düşük yaz dönemi başladı. Bu kadar rekor rüzgar ve güneşe rağmen gazdaki düşüş sınırlı kaldı. Bu da gazın sistem güvenliği için belirli bir seviyenin altına düşüp düşmeyebileceği sorusunu akla getirmektedir.
Petrol Talebi de Duruldu
Uzun süredir hızlı devam eden petrol talebi de hız kesti. Mevcut durumda Haziran’da da geçen senenin altında kalması beklenebilir. Benzer şekilde dizel talebi de son 4 aydır ilk defa hem 2024 hem de 2023 seviyesinin altına düşmüştür.
Benzin Kararlı
Bu ay rüzgar ve güneşin yanında en güçlü göstergelerden biri benzin oldu. Benzin, hala açık ara tüm zamanların en yüksek rakamlarının üzerindedir. Bu dizelden benzine geçişin bir etkisi olabileceğinden gelecek aylarda da devam etmesi beklenebilir.
Sanayi Taş Kömürü Talebinde Yeni Rekor
Petrolde dizel talebindeki düşüş sanayi için bir gösterge olabileceği gibi, sanayi taşkömürü talebindeki aylık hızlı talep artışı ilginç bir diğer veri olarak görülmektedir. Böylelikle taşkömürü sanayi talebinde aylık rekor kırmıştır. Linyit toplam talebi ise hala zayıftır.
Değerlendirme
Talep sonunda bir nefes aldı. Fakat bunun ne kadarının bayram ve mevsimsel etkilerden olduğunu söylemek için erkendir. Şu aşamada en güçlü talep sadece benzinde görülmektedir. Diğer tüketim göstergeleri aylık rekorların altında kalmıştır. Rüzgar ve güneşteki aylık üretim rekoru çok büyük ihtimalle seneye kömürü geçecektir. Şu aşama güneşin gazı geçmesi bile oldukça dikkat çekicidir.
Yerli petrol ve gaz üretimindeki artış devam ederken, ithalatın da yavaşlaması dış ticaret açığı açısından şimdilik olumludur. Eğer çok kurak geçmezse bu yazın enerji tüketiminin çok sıcak olan 2024 yılının altında kalması beklenebilir. Tabii ki yaz çıkışında mevsimsel koşullara göre talebin hala güçlü olması beklenebilir. Şimdi asıl soru bu güçlü artışın ne kadar güçlü olacağıdır?
Yazar: Barış SANLI
ATEV Sunumunu indirmek için Tıklayınız
Kaynak Veri Dosyası indirmek için Tıklayınız
