Yazar: Barış Sanlı
Geçmişte Goldman Sachs’da çalışmış Jeff Currie’nin Yeni Joule Düzeni raporu[1], son dönemi en farklı analiz eden yatırımcı raporlarından biri. Rapor kısaca “yeşil düzenin”, “güvenlik düzeni”nin gerisinde kaldığını ama bu güvenlik düzeninin enerji dönüşümünü geçmişte daha çok hızlandırdığını, yatırımların çökme-çoşma(boom-bust) süper döngüsünden, fokurdayan bir çökme-çoşma kazanına dönüştüğünü iddia ediyor. Yeni bakışlar gerekmektedir. Raporda birçok farklı gözlem ve analiz var.
3Analiz
- Yeni Düzen: Yeni düzenin ana belirleyicisi enerji güvenliği ve bunun sonucunda çeşitlendirilmiş enerji varlıkları ekosistemini, bu farklılaştırma ile artan döngüleri yönetmeyi, yeşil premium’un yerini alan güvenlik premium’unu, nakit akışına göre varlıkların sınıflandırılmasını(yeşil-kirli yerine) ve daha fazla aktif yönetim ve kredi gerektirdiğini belirtiyorlar
- Güvenlik Enerji Dönüşümünü Hızlandırabilir : Geçmişe baktığımızda enerji güvenliği endişelerinin arttığı dönemlerde fosil yakıtlardan dönüşümün hızlandığını görmekteyiz. 1970’ler Fransa ve ABD, nihai olarak da dünya için çok temel bir örnek. Çünkü enerji bağımsızlığı çevre ve ekonomik gerekçelerden daha hızlı bir dönüşüm katalizörüdür. Devletlerin ilk görevi ışıkları açık tutmak, sonra verimlilik ve sonra çevredir.
- Küresel Enerji Akışlarında Zirve: Petrol üretim ve talep zirveleri tartışmalarında, 1970’lerde petrol üretim zirvesi konuşulmuştu. Teknoloji ve adaptasyon ile bu geçerliliğini kaybetti. Daha sonra da net sıfır ile pik petrol talebi tartışmaları vardı. Fakat teşvikler ve petrol ile gazdan ayrılma isteksizliğimiz bu durumu da değiştirebilir. Fakat Trump 1.0 döneminde dünyadaki enerji akışlarının hacmi zirve yapmış olabilir. Yani pik fosil ticaret akışları geride kalmış olabilir.
3Grafik
Küresel Enerji Ticaret Akışları: Enerji tüketicisi ülkeler, nükleer ve yenilenebilir ile dışa bağımlılıklarını azaltmaya çalışıyor. Fosil olmayan yakıtlar bu bağımsızlığı ve yeni enerji güvenliği düzenini
[1] https://www.carlyle.com/sites/default/files/2025-03/Carlyle_The_New_Joule_Order.pdf
Yeni Bir Varlık Sınıflandırması: Farklı risk profilleri olan sermaye yapılarının farklılaşması ile daha sağlıklı bir portföy elde edilebilir. Nükleer ve yenilenebilir sabit getirili varlıklar olarak “kullanım getirili”(tolling); depolama, üretim ve taşıma ise “ticaret getirili”(trading) varlıklar olarak sınıflandırılıyor raporda. “Yeşil vs kirli ayrımı yerine varlıkların bu nakit akışına göre sınıflandırılması ve bu şekilde çeşitlendirme Yeni Joule Düzeni’nde kritik olacaktır”.
Enerji Talebinin Geleceği ve Sonuçları: Kaynayan kazan metaforunun ana sebebi de talep. Enerji talebini 3D itecek: Demografi, dijitalleşme ve dekarbonizasyon. Son 60 yılda, bir dolar GSYIH için enerji kullanımı reel olarak %45 düştü. Enerji kullanımı daha da verimlileşti ve verimli olacak. Ayrıca deglobalizasyon da bu talebi arttıracak. Tüm bu talep artışları, özünde büyük ölçekli fiziksel yatırımlara ihtiyaç duyuyor. Emtia döngüleri ise capex-yatırım döngülerinden farklı şeyler değil. “Elektronlar da, yanlış yatırım zamanlaması çok daha kolay, çünkü üretim kesikli ve depolama/taşıma çok daha zor”
